Tiếng Nhật là kho tàng từ ngữ với những sắc thái tinh tế, bởi chăng đằng sau phương thức giao tiếp hằng ngày còn là nơi ẩn chứa văn hóa của xứ sở mặt trời mọc. Được xem là một trong những ngôn ngữ độc đáo và phức tạp nhất thế giới, dịch thuật tiếng Nhật chính là một thách thức đối với biên dịch viên khi chuyển ngữ.
Dịch thuật tiếng Nhật rất phổ biến trong ngành dịch thuật, tuy nhiên, ngôn ngữ này đã bao lần làm khó những chuyên gia ngôn ngữ bởi sự đặc biệt của nó. Vậy tại sao Dịch thuật tiếng Nhật lại khác biệt so với các ngôn ngữ khác? Quý vị hãy cùng theo dõi bài viết để có được đáp án chuẩn xác nhất.
Nhật ngữ đẹp và sâu sắc bởi ẩn sau những ký tự đấy là những cấp độ về sắc thái, ý nghĩa và nét văn hóa khác nhau. Có lẽ vì thế mà dịch thuật tiếng Nhật không dễ dàng, bởi muốn mang đến bản dịch chất lượng, truyền tải trọn vẹn vẻ đẹp của bản gốc, dịch giả phải là chuyên gia am hiểu sâu sắc về ngôn ngữ này.
Tiếng Nhật là hệ thống ngôn ngữ phức tạp được tạo nên bởi 4 bảng chữ cái gồm Hiragana, Katakana, Kanji và Romaji. Tuy nhiên, Romaji không được xem là một bảng chữ cái chính thức được sử dụng trong tiếng Nhật vì đây đơn giản chỉ là các ký tự được phiên âm từ tiếng Latinh.
Qua đó, có thể thấy mỗi bảng chữ cái của Nhật ngữ như một thế giới đa dạng sắc màu. Nếu như bảng chữ Hiragana và Katakana mang vẻ đẹp tinh khiết của sự giản dị thì Kanji lại là ngôn ngữ của sự cổ điển được thể hiện qua hình ảnh lồng ghép trong các chữ tượng hình. Nhưng chung quy lại, chữ viết trong tiếng Nhật có cấu trúc chính xác và có trật tự cao, tạo nên cảm giác sang trọng và hài hòa.
Điều này tạo nên không ít những khó khăn trong dịch thuật Nhật ngữ khi từng câu văn đều được cấu tạo linh hoạt bởi các bảng chữ cái phức tạp. Và để bản dịch được sát ý, thể hiện tinh thần của bản gốc đòi hỏi biên dịch viên phải thành thạo ngôn ngữ này như người bản xứ và dày dặn kinh nghiệm trong dịch thuật.
Nhật ngữ có trật tự ngữ pháp lần lượt là “Chủ ngữ – Tân ngữ – Động từ”. Cấu trúc câu hoàn toàn ngược lại so với một số ngôn ngữ khác, chẳng hạn trong tiếng Anh là “Chủ ngữ – Động từ – Tân ngữ”.
Vậy nên trong quá trình dịch thuật tiếng Nhật, đầu tiên, dịch giả cần xác định chủ ngữ chính của câu. Để thực hiện điều này, dịch giả phải hiểu rõ ngữ cảnh và cấu trúc câu để chuyển đổi một cách chính xác nhất. Bên cạnh đó, để bản dịch được tự nhiên đồng thời truyền tải thông điệp trọn vẹn, sự khéo léo, linh hoạt lựa chọn, gia giảm các từ ngữ là điều cần thiết để truyền tải thông điệp một cách phù hợp.
Ngoài ra, người Nhật cũng hay giản lược các thành phần không quan trọng trong một câu để tạo nên cấu trúc câu ngắn. Thế nên tiếng Nhật có thể thể hiện thông điệp sâu sắc chỉ với những câu từ được chắt lọc kỹ lưỡng. Điều này được thể hiện rõ nét trong thể thơ truyền thống Haiku của Nhật Bản gây xao xuyến bao người yêu ngôn từ khi mang đến sự tinh túy, thâm sâu trong câu từ gãy gọn với vỏn vẹn mười bảy âm tiết theo quy tắc 5/7/5.
Không chỉ đa dạng trong bảng chữ cái, Nhật ngữ còn phong phú trong cách thức đọc viết. Đối với chữ Kanji có hai cách đọc khác nhau là On’yomi (cách đọc Hán Nhật) và Kun’yomi (cách đọc Thuần Nhật). Việc đọc theo cách nào sẽ tùy thuộc cách kết hợp các thể chữ và một số trường hợp bất quy tắc.
Chẳng hạn như “情” là một Kanji, khi ghép với một Hiragana thì sẽ được đọc bằng Kun’yomi như từ “情け” đọc là “nasake” – なさけ với ý nghĩa “sự cảm thông”. Còn khi ghép với một Kanji khác thì sẽ được đọc bằng On’yomi như từ “情報” đọc là “jōhō” – じょうほう có nghĩa “thông tin”.
Nghệ thuật đọc và viết Nhật ngữ đã tạo nên sự sâu sắc và đa chiều trong cách thể hiện ý nghĩa. Tuy nhiên, đây cũng chính là khó khăn không nhỏ, bởi để thành thạo trong việc dịch thuật tiếng Nhật là cả hành trình gian khổ khám phá vẻ đẹp thứ tiếng này.
Nếu Nhật ngữ là một bức họa thì hệ thống kính ngữ chính là những chi tiết tinh xảo, điểm xuyến làm bức họa ấy thêm phần sống động. Hệ thống kính ngữ là một loại “ngữ pháp” không thể thiếu trong tiếng Nhật, nó thể hiện nét đẹp truyền thống trong văn hóa của người Nhật là sự tôn trọng và lòng biết ơn với đối phương khi giao tiếp. Kính ngữ được phân chia thành 3 loại chính như sau:
Dựa vào mối quan hệ cũng như là đối tượng giao tiếp, sẽ có những kính ngữ được sử dụng nhất định như “先生” (Sensei) dùng thể hiện sự tôn trọng đối với giáo viên, chính trị gia, luật sư, bác sĩ,… Trong khi đó, “氏” (Shi) lại được sử dụng nhiều trong các bản tin, văn bản nhằm đề cập đến những đối tượng mà người nói không có sự quen biết.
Hệ thống kính ngữ trong tiếng Nhật rất đa dạng và được sử dụng một cách chuẩn xác trong mỗi trường hợp cụ thể. Trong khi đó, một số ngôn ngữ như tiếng Anh lại không có các từ có nét nghĩa tương đương với kính ngữ được người Nhật sử dụng.
Để giữ được sự tự nhiên của bản dịch đồng thời thể hiện đúng tinh thần văn hóa trong tiếng Nhật, bản địa hóa nội dung khi dịch thuật là một điều cần thiết. Khi đó, các chuyên gia ngôn ngữ có thể lựa chọn từ ngữ và cách diễn đạt phù hợp với nền văn hóa của ngôn ngữ đích nhằm tạo nên sự gần gũi đối với người đọc.
Đại từ danh xưng chính là phương tiện diễn tả sắc thái tinh tế của các mối quan hệ trong tiếng Nhật. Người Nhật sử dụng rất nhiều đại từ danh xưng để thể hiện mối quan hệ, giới tính của người nói hoặc người nghe, mức độ tôn trọng đối với đối phương. Do đó, người Nhật rất quan trọng việc chọn và sử dụng đúng đại từ nhân xưng để thể hiện đúng tinh thần của nền văn hóa thứ bậc.
Một số đại từ danh xưng thường bị sử dụng sai khi chuyển ngữ do sự khác biệt trong văn hóa. Ví dụ như đại từ danh xưng “あなた” (anata) có nghĩa là “you” trong tiếng Anh nhưng đại từ này thường chỉ được sử dụng trong trường hợp không biết rõ tên hay giới tính của người đối diện, nếu liên tục gọi người khác bằng danh xưng này sẽ bị cho là thô lỗ, thiếu lịch sự. Tùy ngữ cảnh, anata còn có thể là cách gọi thân mật giữa người yêu, vợ chồng với nhau.
Do đó, để biên dịch tiếng Nhật thành công, biên dịch viên cần thực sự am hiểu về Nhật ngữ về cả ngữ pháp lẫn từ vựng, cũng như cảm nhận chính xác văn cảnh (context) để lựa chọn đúng đại từ nhân xưng thể hiện trong bản dịch. Vì nếu chỉ cần sử dụng sai hoặc không hợp lý thì việc chuyển ngữ có thể đánh mất đi tinh thần của bản gốc.
Ngôn ngữ chính là tấm gương phản chiếu của văn hóa, khi bàn về dịch thuật tiếng Nhật cũng không thể bỏ qua những nét văn hóa độc đáo của quốc gia này. Nền văn hóa đặc sắc không trộn lẫn của Nhật Bản đã mê hoặc cả thế giới trong hàng thập kỷ qua. Từ các loại hình nghệ thuật tinh tế đến những triết lý sống, văn hóa ứng xử giữa người với người hay giữa người với thiên nhiên, văn hóa Nhật Bản luôn mang đến vẻ đẹp văn hóa hoàn mỹ nhất.
Văn hóa giao tiếp tạo nên cốt cách của người Nhật. Dù là những điều nhỏ nhặt nhất trong ứng xử hằng ngày, người Nhật cũng luôn thể hiện được sự lịch sự, khiêm nhường và tôn trọng đối với đối phương. Điều này được thể hiện rất rõ thông qua các nét đẹp của văn hóa cúi chào, hệ thống kính ngữ đại diện cho truyền thống tôn sư trọng đạo, kính trên nhường dưới.
Đây là một nét đặc trưng trong giao tiếp của Nhật Bản thể hiện địa vị và thứ bậc trong xã hội Nhật Bản nhưng đôi khi lại khá xa lạ đối với những nền văn hóa khác. Vậy nên bản địa hóa trong trường hợp này là điều cần thiết để bản dịch thuật Nhật ngữ tự nhiên và gần gũi hơn đối với người bản địa.
Tính kỷ luật không đơn giản chỉ là những quy tắc sống mà còn là danh tiếng và một phần bản sắc văn hóa không thể thiếu của con người xứ phù tang. Người Nhật rất xem trọng các nguyên tắc về thời gian, thứ bậc trong xã hội, lợi ích của tập thể và trách nhiệm của bản thân. Điều này chính là nền tảng vững chắc tạo nên những thành công cho người Nhật trên mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Ngoài ra, người Nhật cũng thể hiện rất rõ tính kỷ luật của mình trong cách sử dụng ngôn từ. Có thể nhận thấy cấu trúc câu trong Nhật ngữ rất logic và mạch lạc, từ ngữ được sử dụng đa dạng nhằm diễn đạt chính xác thông điệp muốn truyền tải. Và để có thể tái tạo chính xác thông điệp của bản gốc, dịch thuật tiếng Nhật cần đến những dịch giả am hiểu về ngôn ngữ và văn hóa Nhật Bản.
Văn hóa Nhật là sự hòa quyện hoàn hảo giữa nét đẹp truyền thống và hiện đại. Có lẽ Anime và Manga chính là một trong những minh chứng sống động cho điều này.
Anime (アニメ) là một thuật ngữ tiếng Nhật được vay mượn từ chữ animation (tạm dịch “phim hoạt hình”) trong Anh ngữ. Thuật ngữ này được dùng để chỉ các bộ phim hoạt hình được sản xuất và mang phong cách đậm chất Nhật Bản. Còn thuật ngữ Manga (漫画) dùng để nhắc đến các thể loại truyện tranh và tranh biếm họa Nhật.
Anime và Manga chính là một ngành công nghiệp tỷ đô đồng thời cũng là biểu tượng của văn hóa Nhật. Loại hình nghệ thuật này đã mang hình ảnh của đất nước Nhật Bản đến gần hơn với công chúng toàn cầu thông qua các tác phẩm như Doraemon, Pokemon, One Piece, Naruto, Jujutsu Kaisen, hay Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba. Thậm chí, Anime và Manga còn có lực lượng người hâm mộ hùng hậu trên toàn thế giới với tên gọi là “Otaku”. Các hoạt động hằng năm để các “Otaku” quy tụ và giao lưu cũng rất đa dạng, tiêu biểu nhất là 3 sự kiện nổi bật: Comiket, Otakon và Anime Expo.
Sức ảnh hưởng của Anime và Manga tạo nên bởi các câu chuyện được lấy bối cảnh siêu thực, tuyến nhân vật đặc sắc và cốt truyện lôi cuốn nhưng không kém phần ý nghĩa. Qua đó, người xem có thể thả mình trong trí tưởng tượng bay bổng nhưng vẫn đón nhận được các thông điệp nhẹ nhàng, tinh tế về cuộc sống và nhân sinh.
Đặc biệt, thông qua Anime và Manga, các tác giả đã lồng ghép văn hóa Nhật vào từng khung cảnh thông qua trang phục, kiến trúc, danh lam thắng cảnh, lễ hội truyền thống, ẩm thực, âm nhạc, triết lý sống, … Việc chuyển ngữ các tác phẩm Anime và Manga vì thế cũng gặp không ít những khó khăn khi dịch giả tìm cách diễn đạt hoặc tái hiện các yếu tố văn hóa trong ngôn ngữ đích nhằm giúp công chúng có thể hiểu và cảm được các tác phẩm Anime và Manga.
Lễ hội chính là nơi giao thoa hoàn hảo giữa tôn giáo, lịch sử và văn hóa. Vậy nên với một quốc gia có lịch sử lâu đời như Nhật Bản, lễ hội là một phần đặc sắc không thể bỏ lỡ.
Nhắc đến lễ hội truyền thống Nhật Bản, không thể không kể đến các cuộc diễu hành hoành tráng, những điệu múa độc đáo, âm nhạc đậm chất dân tộc, trang phục bắt mắt và các món ăn hấp dẫn. Tất cả tạo nên không khí sôi động thu hút du khách đến với xứ sở hoa anh đào vào các dịp lễ truyền thống lớn như lễ hội Gion Matsuri, lễ hội Shogatsu, lễ hội đèn lồng Obon.
Ngoài ra, một lễ hội hiện đại được hình thành và phát triển gần đây nhưng không kém phần hấp dẫn chính là Cosplay. Thuật ngữ Cosplay nhằm chỉ hoạt động những người hâm mộ hóa thân thành các nhân vật mà họ yêu thích trong Anime, Manga, tiểu thuyết, video game, ca sĩ, diễn viên, … Văn hóa Cosplay ngày càng khẳng định được sức hút của mình khi được công nhận là một nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản và được rất nhiều bạn trẻ ở trong và ngoài nước yêu thích và hưởng ứng.
Những lễ hội truyền thống và hiện đại đặc sắc đã giúp Nhật Bản trở thành điểm đến đầy thú vị đối với du khách toàn cầu.
Nhật Bản là một đất nước có sự phát triển toàn diện về tất cả mọi lĩnh vực. Điều này cũng tạo điều kiện cho ngành dịch thuật Nhật ngữ phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Xứ sở hoa anh đào chính là nơi có nền công nghiệp phát triển hàng đầu trên thế giới với tổng sản lượng chỉ đứng sau Hoa Kỳ. Vậy nên các sản phẩm được sản xuất và chế tạo bởi các thương hiệu nổi tiếng tại Nhật như Mitsubishi, Canon, Casio, Citizen, Fujifilm, Fujitsu, Akai, Brother, Honda, Toyota… có mặt ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Do đó, nhu cầu biên phiên dịch tiếng Nhật trong lĩnh vực này là rất lớn. Các dịch vụ dịch tài liệu kỹ thuật hay phiên dịch ngành kỹ thuật đã góp phần không nhỏ vào sự mở rộng và phát triển toàn cầu của các doanh nghiệp sản xuất và chế tạo đến từ Nhật Bản.
Từ một quốc gia gặp nhiều khó khăn sau Thế chiến thứ 2, đến nay Nhật Bản đã và đang dẫn đầu trong cuộc “Cách mạng công nghệ”. Các tập đoàn công ty công nghệ hàng đầu như Softbank Group, NTT DOCOMO, Z Holdings Corporation đã chiếm lĩnh thị trường toàn cầu với các sản phẩm phần mềm tích hợp công nghệ tiên tiến bậc nhất.
Tuy nhiên, để các sản phẩm công nghệ có độ tương thích cao đối với người dùng tại mỗi quốc gia, bản địa hóa chính là một bước cực kỳ quan trọng khi chuyển ngữ tiếng Nhật. Bản địa hóa chính là quá trình chuyển đổi nội dung software, app, website và các sản phẩm công nghệ phù hợp nền văn hóa tại các thị trường mục tiêu nhằm phá vỡ rào cản về ngôn ngữ và nâng cao trải nghiệm người dùng.
Ngành công nghiệp giải trí là một trong những mũi nhọn của nền kinh tế xứ sở hoa anh đào khi sở hữu các bộ manga và anime được yêu thích trên toàn thế giới. Để có thể đáp ứng kịp thời nhu cầu ngày càng cao từ phía công chúng trong và ngoài nước, ngành giải trí của đất nước này đang phải “chạy hết công suất”.
Vậy làm sao để các tác phẩm giải trí của Nhật Bản tiếp cận khán giả thành công? Các dịch vụ dịch thuật tiếng Nhật như phụ đề, lồng tiếng cho phim và dịch thuật sáng tạo là phương tiện nhanh nhất để các tác phẩm giải trí tiếp cận được với đối tượng mục tiêu.
Nhật Bản chính là một trong những điểm đến du lịch hàng đầu tại khu vực châu Á khi chỉ đứng sau Trung Quốc về số lượng du khách nước ngoài với con số dao động từ 14 triệu đến 18 triệu khách hằng năm.
Các ấn phẩm du lịch cũng được Cục Du lịch Quốc gia Nhật Bản (JNTO) xuất bản hàng loạt nhằm mang hình ảnh đất nước đến gần hơn với du khách trên toàn thế giới. Tiêu biểu chính là các ấn phẩm quảng bá du lịch “Your guide to Japan”, “Japan Images & Reflections” hay “Your Traveling Companion” được thực hiện bằng nhiều ngôn ngữ như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Nga, tiếng Ý, tiếng Tây Ban Nha, …
Dịch thuật tài liệu marketing, phụ đề video marketing vì thế cũng khẳng định được vai trò quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh Nhật Bản với du khách toàn cầu.
Chi phí dịch thuật tiếng Nhật phù thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Mỗi đơn vị dịch thuật tiếng Nhật sẽ có các thang đo cụ thể để tính chi phí dịch thuật một cách hợp lý nhất. Quý vị có thể tham khảo các yếu tố quyết định giá dịch thuật tiếng Nhật như sau:
Tại công ty dịch thuật chuyên nghiệp Thao & Co., chúng tôi báo giá dịch thuật tiếng Nhật chi tiết đến quý vị trước khi thực hiện dự án. Vì thế, khi hợp tác với Thao & Co., quý vị có thể yên tâm rằng chi phí dịch thuật luôn minh bạch, rõ ràng xuyên suốt quá trình thực hiện dự án.
Nhật ngữ được đánh giá là một trong các ngôn ngữ khó học nhất trên thế giới, do đó, để mang đến các bản dịch thuật tiếng Nhật chuẩn xác và chất lượng cũng không dễ dàng. Nhằm đảm bảo bản dịch chất lượng và chuyên nghiệp nhất, công ty dịch thuật tiếng Nhật phải đáp ứng được các yêu cầu về dịch giả, công nghệ hiện đại, quy trình dịch thuật chuyên nghiệp, kinh nghiệm dày dặn thực hiện các dự án dịch thuật tiếng Nhật.
Thao & Co. là công ty dịch thuật có nhiều năm kinh nghiệm trong dịch thuật tiếng Nhật. Chúng tôi tự tin mang đến quý vị Dịch vụ Dịch thuật tiếng Nhật chuẩn xác và chất lượng được thực hiện bởi các chuyên gia ngôn ngữ bản xứ giàu kinh nghiệm với quy trình dịch thuật được tối ưu và tích hợp các công nghệ dịch thuật hàng đầu.
Quý vị có thể kết nối ngay với Thao & Co. thông qua trang Nhận Báo Giá hoặc truy cập vào trang Thaonco.com để tìm hiểu thông tin chi tiết!
