Tiếng Trung còn được gọi là ngữ tộc Hán với hàng trăm biến thể riêng biệt, tuy nhiên không phải ai cũng biết được sự thật thú vị về lịch sử hình thành đằng sau tên gọi này. Hãy cùng Thao & Co. khám những sự thật thú vị về nguồn gốc của chữ Hán cũng như quá trình “bồi tụ” xuyên suốt hàng ngàn năm của ngôn ngữ lâu đời này.
Cho đến ngày hôm nay, nguồn gốc của dân tộc Hán vẫn chưa có lời giải đáp chính thức. Tuy nhiên, theo các tài liệu lịch sử Trung Quốc, quan điểm được chấp nhận rộng rãi nhất về vấn đề này là người Hán thuộc chủng Mongoloid (Đại chủng Á) ở phương Nam và tiền thân chính là nhóm người Hoa Hạ.
Theo đó, nhóm người Hoa Hạ xuất hiện vào thời nhà Thương và nhà Chu (Thế kỷ XXI – VIII TCN) ở khu vực đồng bằng miền Trung của Trung Hoa. Cho đến thời nhà Hán (260 TCN – 220 SCN), nhóm người Hoa Hạ đã phát triển thành một bộ tộc gọi là tộc người Hán. Họ đã di cư khắp Trung Quốc và phát triển trở thành dân tộc Hán lớn nhất trong số 56 dân tộc được công nhận chính thức tại nước này.
“Dân tộc Hán” được hình thành không chỉ từ góc độ danh xưng mà quan trọng hơn chính là quá trình nhiều nhóm người khác chính thức trở thành “Hán” trong bước đường mở rộng của đất nước Trung Hoa.
Sự mở rộng ở đây không chỉ là về đất đai hay lãnh thổ mà còn là về văn hóa, tộc người, từ những người “chưa phải Hán” đã thành “Hán”. Trong suốt quá trình phát triển này, dân tộc Hán đã “kiến tạo” nên bản sắc văn hóa Trung Hoa rất độc đáo và riêng biệt.
Một lầm tưởng thường xảy ra là nguồn gốc chữ Hán được tạo nên bởi người Hán do tên gọi có phần tương đồng. Tuy nhiên, tiếng Hán ra đời cách đây khoảng 3300 năm dựa trên việc quan sát đồ vật xung quanh từ đó vẽ thành dạng chữ tượng hình.
Một truyền thuyết khác về nguồn gốc chữ Hán tại Trung Quốc được lưu truyền lại cho rằng chữ Hán do Thương Hiệt – viên quan chép sử của vị Hoàng Đế đầu tiên làm ra. Chữ Hán dần hoàn thiện thành một hệ thống chữ viết phức tạp và trở thành ngôn ngữ chính thức của các triều đại lịch sử Trung Hoa.
Dù nguồn gốc thật sự của hệ chữ viết này còn nhiều tranh cãi, nhưng một điều có thể khẳng định rằng chữ Hán được lưu truyền cho đến ngày nay chính là thành tựu văn hóa được gìn giữ và phát huy xuyên suốt chiều dài lịch sử Trung Hoa.
Cho đến cuối thế kỷ XIX, tại Trung Quốc đã diễn ra phong trào “Cách mạng chữ Hán” trên quy mô toàn quốc với mục tiêu là đơn giản hóa một số chữ Hán, dùng chữ cái Latinh để phiên âm (pinyin) chữ Hán và phổ cập tiếng Phổ thông.
Tuy không đạt được mục tiêu Latinh hóa chữ Hán một cách toàn diện nhưng cuộc cách mạng này vẫn thành công khi tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân Trung Hoa học và dùng chữ Hán.
Thành công của “Cách mạng chữ Hán” dẫn đến sự ra đời của tiếng Trung giản thể – hệ thống chữ viết đơn giản hơn khi được lược giản các nét chữ cũng như hợp nhất các ký tự được sử dụng chủ yếu ở Trung Quốc Đại lục. Trong khi đó, hệ thống chữ Hán vẹn nguyên ban đầu được gọi là tiếng Trung phồn thể, sau này chỉ được sử dụng ở Hồng Kông và Đài Loan.
Ban đầu, sự khác biệt chủ yếu giữa tiếng Trung phồn thể và tiếng Trung giản thể chỉ là đường nét của con chữ. Nhưng sau đó, trải qua quá trình “bồi tụ” từ vựng mới theo thời gian kể từ những năm 1950, sự khác biệt dần rõ rệt trong từ vựng và phong cách ngôn ngữ.
Ngoài ra, theo nhà Hán học Jerry Norman, tại Trung Quốc có đến hàng trăm biến thể tiếng Trung không thể thông hiểu lẫn nhau. Vì sự khác biệt về ký tự cũng như phong cách sử dụng từ vựng, ngữ pháp của các biến thể, bản địa hóa trong dịch thuật tiếng Trung là điều cần thiết để tạo nên bản dịch phù hợp với đối tượng dịch thuật hướng đến.
Chữ Hán không chỉ là một hệ thống viết mà còn là một di sản văn hóa quý giá. Sự phong phú của hệ chữ viết này phản ánh trí tuệ và tinh thần sáng tạo của người Hán, đồng thời ghi chép lại những biến đổi của lịch sử và xã hội Trung Quốc.
Việc nghiên cứu nguồn gốc và sự phát triển của chữ Hán không chỉ giúp dịch giả tiếng Trung hiểu rõ hơn về ngôn ngữ này mà còn mở ra cánh cửa hiểu biết sâu sắc về văn hóa và tư tưởng của người Hán qua các thời kỳ. Từ đó họ có thể đem lại những bản dịch chất lượng, tương thích và hòa hợp với giá trị văn hóa của con người nơi đây.
Khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích về ngôn ngữ và thế giới dịch thuật tại chuyên mục Translation Times của chúng tôi ngay hôm nay!
