Bản địa hóa video game là gì? Làm thế nào để tạo ra một phiên bản trò chơi bản địa hóa hiệu quả và phù hợp với công chúng mục tiêu? Trong bài viết này, Thao & Co. sẽ chia sẻ đến quý vị 5 ví dụ bản địa hóa video game, qua đó, rút ra bài học kinh nghiệm cho mình khi triển khai hoạt động này.
Bản địa hóa video game hay trò chơi điện tử được hiểu là việc chuyển đổi ngôn ngữ và điều chỉnh các yếu tố khác của trò chơi sao cho phù hợp với các đặc điểm văn hóa của thị trường mục tiêu. Có thể nói, bản địa hóa trò chơi điện tử đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nhà sản xuất game mở rộng thị trường và gặt hái thành công.
Thật khó để người tiêu thụ tại một thị trường tiếp cận cũng như đưa ra lựa chọn mua một tựa game khi sản phẩm đó không được phát hành trong ngôn ngữ của họ. Thêm vào đó, chiến lược bản địa hóa cũng bao gồm việc lồng ghép nhiều nét đặc sắc văn hóa vào trong game thông qua các yếu tố trực quan, âm nhạc, hình ảnh, v.v. Do đó, bản địa hóa video game sẽ giúp các nhà phát hành vượt qua rào cản về ngôn ngữ và cách biệt văn hóa để đến gần hơn với người chơi của mình.
Có thể nói, các trò chơi được bản địa hóa cho phép người chơi cảm thụ sâu sắc nhất từng sự sáng tạo nghệ thuật nhà làm game đã gửi gắm cho sản phẩm của mình.
Trong phần trên, Thao & Co. đã chia sẻ đến quý vị tổng quan về khái niệm bản địa hóa video game và vai trò của hoạt động này. Để hiểu hơn về ứng dụng cụ thể của bản địa hóa, trong phần này, Thao & Co. sẽ chia sẻ đến quý vị 5 ví dụ thực tế về bản địa hóa video game.
Pokémon là một trong những ví dụ bản địa hóa video game đầu tiên mà Thao & Co. muốn chia sẻ đến quý vị. Trò chơi này được phát hành lần đầu tiên tại Nhật Bản vào năm 1996. Sau gần 2.5 năm, Pokémon Red và Blue được phát hành tại Bắc Mỹ, và 1 năm sau đó được phát hành tại Châu Âu.
Nói về hoạt động bản địa hóa các phiên bản Pokémon, ông Junichi Masuda – Giám đốc Điều hành Game của Gamefreak lúc bấy giờ – cho biết, công ty muốn mang đến trải nghiệm chơi game tốt nhất cho người dùng không chỉ tại Nhật Bản mà còn nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Trước khi có phiên bản Pokémon tiếng Trung chính thức, người chơi tại quốc gia này theo năm tháng đã dần trở nên quen thuộc với các bản dịch không chính thức phần lớn do người hâm mộ tự chuyển thể từ bản nội địa Nhật Bản hoặc bản Bắc Mỹ. Tuy nhiên, sự khác nhau trong việc sử dụng cùng một ngôn ngữ Trung Quốc giữa Hồng Kông, Đài Loan và Trung Quốc đại lục đã tạo nên sự thiếu nhất quán giữa các phiên bản game Pokémon lưu hành tại 3 khu vực kể trên.
Khi tiến vào thị trường Trung Quốc vào năm 2016, Nintendo xác định sẽ thống nhất 3 biến thể này thành một phiên bản game Pokémon chính thức. Điều này đã tạo ra một làn sóng phản đối vô cùng mạnh mẽ trong cộng đồng game thủ lúc bấy giờ. Người hâm mộ tại mỗi vùng đều lưu giữ nhiều tình cảm sâu đậm với từng phiên bản Pokémon riêng, do vậy đối với họ, sự thay đổi này khó có thể chấp nhận được.
Chẳng hạn, người Hồng Kông gọi Pikachu là “Bei Ka Chiu” nhưng phiên bản mới lại sử dụng “Pei Ka Yau”. Lựa chọn thay đổi tên gọi của không chỉ Pikachu mà còn cả các Pokémon khác đã khiến bộ phận không nhỏ người hâm mộ phản đối và yêu cầu nhà phát hành khôi phục nguyên trạng game trở về phiên bản Hồng Kông cũ.
Nintendo đã quyết định giữ bản dịch tiếng Trung chính thức và khuyến khích người dùng sử dụng tiếng Anh khi chơi game. Tuy nhiên, họ đã sớm nhận ra rằng, điều này không mang lại lợi ích cho công ty và họ đã phải hoãn nhiều hoạt động quảng cáo dự kiến diễn ra tại Hồng Kông.
Genshin Impact là một tựa game theo thể loại hành động nhập vai thế giới mở được miHoYo, một công ty game của Trung Quốc, cho ra mắt tại thị trường nội địa Trung và đã làm mưa làm gió trong cộng đồng game thủ quốc tế.
Dù ẵm về nhiều giải thưởng danh giá và liên tục đứng top đầu danh sách game được tải nhiều nhất, phiên bản tiếng Anh của Genshin Impact hiện vẫn đang vấp phải nhiều sự chỉ trích từ chính cộng đồng người hâm mộ của mình. Theo đó, bản dịch tiếng Anh được nhiều game thủ đánh giá là thiếu tự nhiên và không thể hiện đúng tính cách của các nhân vật.
Ví dụ, trong phiên bản tiếng Anh, Paimon đã dùng cụm từ “just a pile of junk” để nhận xét về chiếc hộp mà bố mẹ của Razor để lại. Nhiều người cho rằng cách nói trên rất thô lỗ, đặc biệt khi đặt trong bối cảnh câu chuyện trong game lúc này. Trong bản gốc tiếng Trung, nhà phát hành dùng từ “杂物”, ám chỉ những món đồ lặt vặt mà không bao hàm sắc thái tiêu cực trong khi chữ ‘junk” trong tiếng Anh lại dùng để nói về những thứ bỏ đi, không còn hữu dụng. Người chơi bằng các ngôn ngữ khác cũng lên tiếng rằng trong phiên bản của họ, lời nhận xét của Paimon không hề nghe thô lỗ.
Bên cạnh đó, một số người chơi cũng nhận ra một điều là bản dịch tiếng Anh đã được thực hiện dựa trên bản tiếng Nhật thay vì bản gốc tiếng Trung. Điều này khiến bản dịch càng khác biệt so với thông điệp và ngữ cảnh ban đầu của nhà phát hành.
Qua ví dụ về biên dịch và bản địa hóa video game này, có thể thấy việc tìm hiểu không đủ sâu sắc về ngôn ngữ, ngữ cảnh hay các yếu tố văn hóa có thể khiến bản dịch trở nên thiếu tự nhiên và không thể truyền tải đúng giá trị của bản gốc.
Trong một phân cảnh chia tay đầy cảm xúc giữa 2 nhân vật Yuna và Tidus – người bạn đồng hành và tình yêu của đời cô – phiên bản tiếng Nhật của Yuna đã nói “ありがとう” (cảm ơn) đối với Tidus. Chữ “cảm ơn” trong tiếng Nhật, đặt trong bối cảnh này, mang một ý nghĩa sâu sắc hơn là một sự cảm kích thông thường. Câu nói này còn đại diện cho lời chia tay, một lời an ủi của Yuna dành cho một Tidus đang đau buồn, hay có lẽ trong đó, cô cũng đang gửi gắm lời tình cảm của mình. Nhà làm game đã vô cùng sắc sảo trong cách dùng từ của nhân vật, sử dụng duy nhất một chữ tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa khiến phân cảnh trở thành đề tài phân tích yêu thích của cộng đồng hâm mộ tựa game này.
Khi dịch thuật cho người chơi tại khu vực Bắc Mỹ, các chuyên gia bản địa hóa cho rằng nếu chỉ dịch theo đúng nghĩa đen là “thank you” (cảm ơn) thì khó có thể lột tả hết ý nghĩa và cảm xúc của Yuna. Bên cạnh đó, do đây là cảnh quay cận nên việc dịch thuật cần đảm bảo khớp với chuyển động môi của nhân vật để thuận lợi nhất cho việc lồng tiếng.
Cuối cùng, các chuyên gia đã quyết định lựa chọn cụm “I love you” là phương án tối ưu nhất. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng lời dịch này quá thẳng thắn và không phù hợp với tính cách nhân vật. Nhưng xét trên góc độ chức năng ngôn ngữ, cách dịch này có thể truyền tải tối đa ý nghĩa của bản gốc.
Alexander O. Smith – dịch giả tham gia đưa ra quyết định này cho biết, bản dịch đã đáp ứng tốt yêu cầu văn hóa và kỹ thuật, cũng như chiều lòng cộng đồng người hâm mộ của trò chơi.
Trong phiên bản tiếng Anh, nhà làm game MindQuiz đã lựa chọn hiển thị cụm từ “super spastic” (bại não) khi người chơi thực hiện thất bại một thử thách. Tuy nhiên, phiên bản gốc của tiếng Nhật lại không có cụm từ này, đây được cho là sự sáng tạo của dịch giả.
Cụm từ này đã gây phẫn nộ trong cộng đồng người khuyết tật tại Anh và khiến Ubisoft phải thu hồi sản phẩm của mình. Thế nhưng người chơi tại Úc lại không có phản ứng quá gay gắt về bản dịch này.
Điều này càng nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc kiểm soát chất lượng bản địa hóa Game (LQA) khi đưa tựa game thâm nhập thị trường mới. Dù sử dụng cùng một ngôn ngữ nhưng thị hiếu và thói quen dùng từ ngữ của người tiêu dùng tại mỗi khu vực hay quốc gia đều khác nhau. Bản địa hóa cần hiểu rõ sự khác biệt này và linh hoạt điều chỉnh để hạn chế rủi ro, đem đến trải nghiệm người dùng tốt nhất.
Wii Mario Party 8 là một ví dụ bản địa hóa video game khác bị thu hồi tại Vương quốc Anh do sử dụng từ ngữ không phù hợp trong bản dịch của mình.
Gặp lỗi tương tự như MindQuiz, game Wii Mario Party 8 sử dụng từ “spastic” trong câu thần chú của phù thủy xanh: “Magikoopa magic! Turn the train spastic! Make this ticket tragic!”. Trước đó, phiên bản trò chơi này cũng được phát hành tại Mỹ nhưng không gặp trục trặc do “spastic” không phải là một từ kiêng kỵ tại đây.
Qua bài học về hai tựa game MindQuiz, Wii Mario Party 8 bị thu hồi do vướng vào vấn đề tiếng lóng bắt nguồn từ việc không am hiểu văn hóa bản địa, đòi hỏi các dịch giả phải tìm hiểu thật kỹ càng về ngôn ngữ các yếu tố văn hóa tại thị trường mục tiêu để không rơi vào những trường hợp không mong muốn.
Dựa trên những ví dụ kể trên, khi tiến hành bản dịch hóa video game, quý vị cần lưu ý một số điểm như sau:
Nếu quý vị đã đang tìm kiếm một đơn vị dịch thuật và bản địa hóa trò chơi điện tử uy tín, Công ty Dịch thuật Thao & Co. rất hân hạnh được đồng hành và giúp quý khách hàng hiện thực các mục tiêu liên quan.
Thao & Co. sở hữu đội ngũ chuyên gia ngôn ngữ là người bản xứ, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch thuật và bản địa hóa trò chơi điện tử. Qua đó, giúp khách hàng có thể yên tâm về chất lượng đầu ra của bản dịch.
Trong suốt quá trình hợp tác, quý khách hàng có thể tương tác, trao đổi trực tiếp với đội ngũ chuyên gia thông qua nền tảng làm việc độc quyền Dashboard.
Bên cạnh đó, nhằm giúp khách hàng có một phiên bản trò chơi bản địa hóa hiệu quả nhất, Thao & Co. còn cung cấp thêm các dịch vụ trợ như:
Trên đây là những chia sẻ về chủ đề về các ví dụ bản địa hóa video game tiêu biểu mà Thao & Co. muốn gửi đến quý vị. Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho quý vị nhiều thông tin hữu ích trong quá trình bản địa hóa trò chơi của mình.
Nếu quý vị còn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần hỗ trợ về dịch vụ bản địa hóa App + Website + Game, liên hệ ngay đến trang Nhận báo giá để được tư vấn chi tiết.
